Bei ya Juu ya Gesi ya Kupikia Nchini Yasababisha Wasiwasi – Serikali Yahimizwa Kuchukua Hatua Haraka

Written by John on May 22, 2025

Bei ya gesi ya kupikia (LPG) nchini Kenya imepanda kwa kiwango cha kutisha, na kuwa mzigo mkubwa kwa familia nyingi. Kwa sasa, mtungi wa kilo 13 wa gesi unauzwa kwa wastani wa KSh 3,160, ilhali makampuni ya masoko hununua kwa KSh 1,261 pekee—tofauti kubwa inayozua maswali kuhusu udhibiti wa soko na uadilifu wa bei.

Utafiti wa soko uliofanywa ukilinganisha Kenya na mataifa jirani ya Afrika Mashariki umeonyesha kuwa Wakenya wanalipa karibu mara tatu zaidi ya bei ya Tanzania na mara tisa zaidi ya Uganda kwa kiasi sawa cha gesi.

Serikali ya Kenya imejaribu kupunguza gharama kwa kuondoa ushuru wa VAT wa 8% kwa gesi inayoagizwa kutoka nje. Vilevile, ushuru wa 2% wa Maendeleo ya Reli (RDL) na ada ya 3.5% ya Tamko la Uagizaji (IDF) kwa gesi ya ndani pia umeondolewa. Hata hivyo, licha ya hatua hizi, wananchi bado hawajaona unafuu wowote wa bei.

Mamlaka ya Kudhibiti Sekta ya Nishati na Petroli (EPRA) inapaswa kutekeleza majukumu yake kwa kuweka mipaka ya faida kwa wauzaji wa gesi na kuhakikisha kuwa bei ni ya haki. Kukosekana kwa udhibiti wa bei kumetoa nafasi kwa makampuni kuongeza bei kiholela, na kugeuza bidhaa hii muhimu kuwa anasa kwa wananchi wa kawaida.

Ni muhimu kwa serikali kuingilia kati kwa nguvu zaidi kwa kuweka motisha na ruzuku zitakazosaidia kupunguza gharama ya gesi kwa familia. Gesi ya bei nafuu si suala la uchumi tu, bali pia ni suala la afya ya umma na utunzaji wa mazingira kwa kupunguza matumizi ya kuni na mkaa.

Kenya haiwezi kuendelea kuwa nyuma katika ukanda wa Afrika Mashariki kuhusu upatikanaji wa gesi ya kupikia kwa bei nafuu. Wakati wa kuchukua hatua ni sasa.